Co to jest laktoza? Laktoza to jest dwucukier w skład którego wchodzi galaktoza i glukoza. Naturalnie spotykamy ją w mleku, które pochodzi od ssaków. Aby organizm prawidłowo ją przetwarzał potrzebna jest laktaza. Jej zbyt mała ilość powoduje nietolerancję laktozy.
Co to jest laktoza? Funkcje laktozy.
Laktoza została odkryta w mleku ssaków już w 1619 r. Ponad 150 lat później zyskała miano cukru, a dokładniej – dwucukru, bowiem składa się z glukozy i galaktozy. Jeśli chodzi o smak, to jest mniej słodka niż sacharoza i glukoza. Szacuje się, że jej zawartość w mleku pochodzenia krowiego wynosi średnio do 4,9%, a w mleku ludzkim – od 5,5 do nawet 7,5%.
Każda definicja laktozy zawiera informację o laktazie. To właśnie ona, obecna w jelicie cienkim, odpowiada za rozkładanie laktozy i jej wchłanianie. Laktaza jest najbardziej aktywna u nowo narodzonych dzieci, które są karmione mlekiem matki.
Laktoza występuje nie tylko w mleku ludzkim i krowim, ale każdym, które pochodzi od ssaków. Znajdziemy ją więc w każdym nabiale: serach, serwatkach, maślankach, śmietankach, jogurtach, kefirach czy lodach. Co ciekawe, podczas produkcji sera laktoza jest otrzymywana z serwatki. Później stosuje się m. in. w farmaceutyce oraz przemyśle spożywczym, a nawet – w pirotechnice.
Co to jest nietolerancja laktozy?
Każda definicja laktozy mówi też o jej nietolerancji. Nietolerancja laktozy to dość powszechna przypadłość. Jej przyczyną jest niedobór bądź całkowity brak wspomnianej wcześniej laktazy. To właśnie ten enzym jest bowiem konieczny do odpowiedniego rozkładu dwucukru na galaktozę i glukozę. Jeśli laktazy jest zbyt mało, to laktoza w jelicie grubym jest fermentowana. To zaś przyczynia się do powstawania gazów i kwasów. Następstwem tego są nieprzyjemne dolegliwości związane z układem pokarmowym.
Laktoza jest najczęściej nietolerowana z powodu dziedzicznego niedoboru laktazy. Zazwyczaj już we wczesnym dzieciństwie laktaza jest coraz mniej aktywna. Powodem może być też defekt metaboliczny, który jest genetyczny. Wówczas organizm nie ma możliwości produkowania enzymu trawiennego. Nietolerancja laktozy może być też spowodowana antybiotykoterapią lub przebytymi chorobami, które uszkadzają nabłonek w jelicie bądź kosmki jelitowe.
Nietolerancja laktozy ma dość charakterystyczne objawy, są to: bóle brzucha, kwaśny, luźny stolec, wzdęcia, kolki, nadmierna ilość gazów oraz tzw. „głośne przelewanie się” wewnątrz brzucha. W takim przypadku laktoza powinna zostać wykluczona z diety chorego – oczywiście po konsultacji z gastrologiem.